Переводчик
Выніковая калегія галоўнага ўпраўлення па ахове здароўя Магілёўскага аблвыканкама адбылася 12 сакавіка пры ўдзеле старшыні абласнога Савета дэпутатаў Аляксандра Гарошкіна, намесніка міністра аховы здароўя - галоўнага дзяржаўнага санітарнага ўрача Рэспублікі Беларусь Святланы Нячай, а таксама прадстаўнікоў структурных падраздзяленняў аблвыканкама, намеснікаў старшынь прафсаюзных арганізацый устаноў аховы здароўя, галоўных пазаштатных спецыялістаў упраўлення аховы здароўя, галоўурачоў цэнтраў гігіены і эпідэміялогіі, кіраўніцтва Магілёўскага РУП «Фармацыя» і РУП «Медтэхніка» Магілёва, прадстаўнікоў камітэтаў дзяржаўнага кантролю і дзяржаўнай бяспекі па Магілёўскай вобласці, пракуратуры Магілёўскай вобласці.
З асноўным дакладам аб выніках работы арганізацый аховы здароўя Магілёўскай вобласці ў 2024 годзе і задачах на 2025 выступіў начальнік галоўнага ўпраўлення па ахове здароўя аблвыканкама Уладзімір Гацко. Ён адзначыў, што сістэма аховы здароўя Беларусі бесперапынна развіваецца - удасканальваюцца нарматыўна-прававыя акты, якія рэгламентуюць аказанне медыцынскай дапамогі, абнаўляецца матэрыяльна-тэхнічная база ўстаноў аховы здароўя, укараняюцца новыя методыкі абследавання і лячэння: «Дзякуючы падтрымцы кіраўніцтва Магілёўскай вобласці і Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь ва ўстановах аховы здароўя рэгіёну былі рэсурсы, якія дазволілі ў 2024 годзе правесці маштабную работу і дасягнуць пэўных вынікаў. Сёння мы павінны аб'ектыўна абмеркаваць іх, даць ацэнку і сумесна сфарміраваць задачы, якія нам трэба будзе рэалізаваць, каб палепшыць работу», - адзначыў ён.
Уладзімір Гацко расказаў, што ўкамплектаванасць урачамі ў 2024 годзе дасягнула 97,4%, сярэднім медперсаналам - 99,2%. Колькасць маладых спецыялістаў, якія замацаваліся ў галіне, вырасла: 72% ўрачоў і 82% сярэдніх медработнікаў прадоўжылі работу пасля адпрацоўкі. Пры гэтым ён зазначыў, што ў асобных установах застаецца актуальным пытанне цякучасці кадраў, што патрабуе асобнага аналізу сітуацыі і дадатковых мер. «Ключавым фактарам, які ўплывае на ўкамплектаванасць кадрамі, безумоўна з'яўляецца заработная плата, у сувязі з чым нам неабходна выкарыстоўваць усе механізмы яе павышэння», - акцэнтаваў увагу начальнік упраўлення.
Дарэчы, сярэдняя зарплата ў галіне за 2024 год вырасла на 11,4%, перасягнуўшы лічбу Br1,7 тыс. Для ўрачоў паказчык склаў амаль Br3,3 тыс., што перасягае рэспубліканскі ўзровень. «У 2025 годзе для павышэння заработнай платы праводзіцца павелічэнне стымулюючых і кампенсуючых выплат на 45% урачам і 35% сярэдняму медыцынскаму персаналу, працягваецца работа па матэрыяльным забеспячэнні кантрактаў з работнікамі ў памеры не менш як 50% акладу сумесна з мясцовымі фінансавымі органамі, укараняецца выкарыстанне норм Указа Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 24 лістапада. Яшчэ адным механізмам павышэння заработнай платы з'яўляюцца даходы ўстановы, атрыманыя ад пазабюджэтнай дзейнасці. За 2024 год сума заробленых сродкаў склала амаль Br70 млн. (за 2023 год - Br62,54 млн, тэмп росту склаў 111,7%) у тым ліку даходы ад аказання платных медыцынскіх паслуг - Br46,7 млн. У абласных устаноў аховы здароўя і ўстаноў Бабруйска з'явілася новая магчымасць аказання медыцынскай дапамогі за кошт сродкаў грамадзян у выхадныя і святочныя дні ў адпаведнасці з Пастановай Савета Міністраў нумар 1051 ад 30.12.24 «Аб унясенні змяненняў у Пастанову Савета Міністраў ад 10.02.2009 нумар 182», - расказаў Уладзімір Гацко.
Галоўным упраўленнем таксама вядзецца работа па пошуку дадатковых фінансавых сродкаў шляхам аптымізацыі сеткі ўстаноў аховы здароўя без пагаршэння даступнасці і якасці медыцынскай дапамогі, што аказваецца. У рамках гэтых мерапрыемстваў УАЗ «Магілёўскі абласны наркалагічны дыспансер» быў аб'яднаны з УАЗ «Магілёўская абласная псіхіятрычная бальніца» ў УАЗ «Магілёўскі абласны цэнтр псіхіятрыі і наркалогіі». У 2024 годзе праведзена скарачэнне 143 ложкаў у стацыянарах вобласці. Эканамічны эфект ад праведзеных мерапрыемстваў склаў - Br764,6 тыс. Як адзначыў Уладзімір Гацко, праведзеная аптымізацыя дае магчымасць пераразмеркаваць фінансавыя сродкі, накіраваўшы іх на паляпшэнне матэрыяльна-тэхнічнай базы.
Таксама ў бягучым годзе ў сферы аховы здароўя вяліся рамонтныя і будаўнічыя работы больш як на 70 аб'ектах, было выдзелена Br169,5 млн. Уведзены ў эксплуатацыю корпус экстранай хірургіі ў Магілёве, завершана рэканструкцыя чатырох ЦРБ (Краснапольскай, Хоцімскай, Шклоўскай і Быхаўскай). Закуплены 33 аўтамабілі медыцынскай дапамогі. З улікам рэспубліканскіх закупак за год аўтамабільны парк сістэмы аховы здароўя папоўніўся на 85 адзінак аўтатранспарту.
«Работа па ўкамплектаванні высокатэхналагічным дыягнастычным абсталяваннем будзе працягнута. У бягучым годзе чакаецца паступленне 4 апаратаў МРТ і 1 апарата КТ. Гэта павысіць даступнасць прамянёвых метадаў дыягностыкі для ўсяго насельніцтва вобласці і палепшыць дыягнастычныя магчымасці ўстаноў аховы здароўя», – падзяліўся планамі начальнік галоўнага ўпраўлення па ахове здароўя аблвыканкама. Таксама ён расказаў, што ў рэгіёне павялічылася даступнасць высокатэхналагічнай дапамогі: выканана звыш 8 тыс. аперацый, уключаючы эндапратэзаванне суставаў (рост на 112-126%) і інтэрвенцыйныя кардыялагічныя ўмяшанні. Ахоп насельніцтва прафілактычнымі аглядамі склаў 93,3 працэнта. Аднак ёсць асобныя раёны, дзе гэты паказчык застаецца нізкім і патрабуе больш дасканалага падыходу да планавання. Адзначаецца зніжэнне ў паказчыках смяротнасці немаўлят - на 14,3 працэнта і дзіцячай - на 11,7 працэнта. Уведзены новыя методыкі лячэння анказахворванняў, што знізіла аднагадовую лятальнасць да 20,5%.
Як адзначыў Уладзімір Гацко, пры тым, што большасць мэтавых паказчыкаў выканана, працаваць ёсць над чым: «Нягледзячы на вялікую работу, праведзеную ў 2023 годзе па прывядзенні ў адпаведнасць сеткі ўстаноў аховы здароўя, размешчаных у сельскай мясцовасці, гэта работа павінна быць прадоўжана на рэгулярнай аснове. Выдатны вопыт узаемадзеяння мясцовай выканаўчай улады, арганізацый раёна і кіраўнікоў устаноў аховы здароўя паказаў, што сумеснымі намаганнямі мы можам шмат. Кіраўнікі цэнтральных раённых бальніц павінны быць гаспадарамі і ўдзяляць увагу сваім аб'ектам штогод. Пры гэтым хочацца звярнуцца і да прадстаўнікоў мясцовай выканаўчай улады з просьбай аказаць садзейнічанне, бо нам разам трымаць адказ перад жыхарамі рэгіёнаў».
Падводзячы вынікі за 2024 год работы сістэмы аховы здароўя Магілёўскай вобласці Уладзімір Гацко падкрэсліў, што зроблена нямала: «Вялася работа па паляпшэнню матэрыяльна-тэхнічнай базы, у многіх установах выкарыстоўвалі для будаўніцтва, правядзення капітальных і бягучых рамонтаў, больш як Br170 млн., закуплена неабходнае абсталяванне для аснашчэння нашых устаноў аховы здароўя за кошт абласнога бюджэту на суму амаль Br30 млн., Міністэрства аховы здароўя нам паставіла высокатэхналагічнае абсталяванне на суму амаль Br36 млн. Безумоўна, гэта дало магчымасць палепшыць дыягнастычныя, лячэбныя і рэабілітацыйныя магчымасці нашых устаноў аховы здароўя. І важны этап, вядома, гэта навучанне спецыялістаў для таго, каб укараняць сучасныя метады абследавання і лячэнні. І, як следства, паляпшаць якасную і даступную медыцынскую дапамогу насельніцтву. Мы ўвялі ў бальніцы хуткай дапамогі горада Магілёва новы корпус плошчай 35,5 тыс. м кв., абсталяваны самым сучасным абсталяваннем.
Работа па ўмацаванні матэрыяльна-тэхнічнай базы, па пераабсталяванні ўстаноў аховы здароўя Магілёўскай вобласці працягваецца. У тым ліку, у 2025 годзе намечаны дастаткова сур'ёзныя планы па правядзенні дыспансерызацыі, па раннім выяўленні захворванняў, анка-скрынінгу. Безумоўна, усё гэта праводзіцца для таго, каб якасная і даступная медыцынская дапамога была аказана своечасова незалежна ад таго, дзе пражывае чалавек – у сельскай мясцовасці, у раённым цэнтры ці ў абласным. Узаемадзеянне дакладна выбудавана на ўсіх чатырох узроўнях дапамогі сістэмы аховы здароўя ў Рэспубліцы Беларусь. Таксама вядзецца тэлемедыцынскае кансультаванне на ўзроўні ўстаноў аховы здароўя Магілёўскай вобласці і рэспубліканскіх навукова-практычных цэнтраў. Да нас таксама прыязджаюць спецыялісты з медыцынскіх універсітэтаў з мэтай кансультацыі нашых пацыентаў, у складаных выпадках работы ўзаемадзейнічаем з РНПЦ і, безумоўна, дзякуючы сацыяльна-арыентаванай палітыцы дзяржавы ідзе актыўнае развіццё сістэмы аховы здароўя для таго, каб наша насельніцтва атрымлівала якасную і даступную медыцынскую дапамогу. Бо самае каштоўнае і самае дарагое - гэта жыццё і здароўе людзей», - падсумаваў ён.
У рабоце калегіі прыняў удзел намеснік галоўнага ўрача па хірургічнай дапамозе Магілёўскай клінічнай бальніцы хуткай медыцынскай дапамогі Мікалай Быкаў. Ён адзначыў, што ўстанова аховы здароўя заснавана ў 1802 годзе і з'яўляецца найстарэйшай лячэбнай установай Рэспублікі Беларусь: «Натуральна, карпусы бальніцы састарэлі, і аказваць дапамогу на належным узроўні, як гэтага патрабуюць сучасныя падыходы, было немагчыма. Таму было прынята рашэнне пабудаваць новы корпус, у якім размесціцца самая сучасная апаратура, якая дазваляе на больш высокім узроўні дапамагаць пацыентам з асноўнымі захворваннямі, якія прыводзяць чалавека да смерці. Гэта хваробы сістэмы кровазвароту, а таксама хірургічныя захворванні. І сёння корпус аснашчаны самым сучасным абсталяваннем. Яго будаўніцтва дазволіла раз'яднаць патокі: зараз найбольш тэрміновыя выпадкі праходзяць у нас па асобным калідоры, што дае магчымасць значна скараціць час шпіталізацыі, паскорыць аказанне дапамогі. Ну і, натуральна, з ужываннем сучаснага абсталявання дапамога аказваецца з добрай перспектывай на выздараўленне».
У аказанні амбулаторнай дапамогі сярод паліклінічных устаноў у лідэры па выніках мінулага года выйшаў Магілёўскі абласны лячэбна-дыягнастычны цэнтр. Галоўурач установы аховы здароўя Андрэй Ніпатрук адзначыў, што гэта ўнікальная спецыялізаваная ўстанова, дзе штодня атрымліваюць медыцынскую дапамогу каля 2 тыс. чалавек: «Каля 26 падраздзяленняў, 10 асноўных напрамкаў дзейнасці – у год мы выконваем больш за 1 млн лабараторных даследаванняў, многія з якіх з'яўляюцца ўнікальнымі, бо ў нас знаходзяцца лабараторыі: генетычная і імуналагічная. Калі разглядаць напрамкі дзейнасці, то асноўным з'яўляецца акушэрства і гінекалогія, у якое ўваходзіць тры падраздзяленні. Гэта саматычныя захворванні і цяжарнасць, рэпрадуктыўнае здароўе і планаванне сям'і і перынатальнай дыягностыка і генетыка. Аддзел па рэпрадуктыўным здароўі і планаванні сям'і займаецца такой надзённай праблемай, як немагчымасць мець дзяцей. Гэта зніжае якасць жыцця як асобна людзей, сямейных пар, так і ўвогуле ўплывае на дэмаграфічныя паказчыкі ў нашай краіне. У 2024 годзе стаяла на ўліку больш за 2 тыс. сямейных пар - у працэсе іх абследавання і лячэння нарадзілася 318 дзяцей. Акрамя таго, на базе нашай установы знаходзіцца камісія па адборы для прадастаўлення адной бясплатнай працэдуры ЭКА. Працуем мы з 2021 года і ўжо даабследавалі, падлячылі і накіравалі на працэдуру 797 сямейных пар і ў 2023 годзе нарадзілася 79 дзяцей, у 2024 годзе - 110 дзяцей. Выніковасць склала 52% і гэта вельмі высокі працэнт. У перынатальнай дыягностыцы ў нас праходзяць ультрагукавы скрынінг усе цяжарныя абласнога цэнтра і 16 раёнаў вобласці. А з 2017 года мы вырабляем і біяхімічны скрынінг, такім чынам цяжарныя атрымліваюць комплекснае скрынінгавае абследаванне, якое дазваляе не прапусціць прыроджаныя парушэнні развіцця ў плода. Таксама ў нас расце працэнт цяжарных старэйшых за 35 гадоў (у 2023 годзе - 22%, у 2024 - 25%).
Акрамя таго, мы рэалізуем праект «Клапатлівая паліклініка», які звязаны з электроннай рэгістратурай. Дзякуючы чаму знізіліся чэргі ў рэгістратуры, што паўплывала на зніжэнне колькасці скаргаў - з 2019 года іх колькасць зменшылася на 82%».
Даючы ацэнку рабоце сістэмы аховы здароўя рэгіёну намеснік міністра аховы здароўя Святлана Нячай адзначыла, што за апошнія пяць гадоў, у тым ліку і за 2024 год, ахова здароўя істотна рушыла наперад ва ўдасканаленні медыцынскага забеспячэння: «Уведзены ў дзеянне новыя ўстановы аховы здароўя, адбылося іх перааснашчэнне. Міністэрства аховы здароўя разам з аблвыканкамам выбудавалі дакладную палітыку ва ўдасканаленні, у мадэрнізацыі нашых устаноў. І сёння яны адпавядаюць самым высокім крытэрыям у плане аказання медыцынскай дапамогі, як у кардыялогіі, так і ў эндапратэзаванні, і па многіх іншых напрамках. Наша самая галоўная задача - забяспечыць дастойны ўзровень аховы здароўя для насельніцтва не толькі буйных раённых цэнтраў, але і ў вёсцы. І вы ведаеце, што гэта задача была пастаўлена кіраўніком дзяржавы і над гэтай задачай ахова здароўя Магілёўшчыны ўзмоцнена працавала на працягу як мінімум апошніх двух гадоў, у тым ліку, і ў мінулым годзе.
Павялічылася колькасць перасовачных медыцынскіх комплексаў, змянілі сваё аблічча фельчарска-акушэрскія пункты - яны захаваны і аказваюць медыцынскую дапамогу ў тым аб'ёме, у якім павінны яе выконваць. Дапамога застаецца даступнай. Ну а тыя праблемы, якія ў ахове здароўя ёсць, яны, безумоўна, бачныя нашаму насельніцтву, якое неадкладна інфармуе Міністэрства аховы здароўя аб тым, дзе і на якім этапе адбыўся збой. Гэта інфармацыя дастаткова аб'ектыўная, яна аператыўна паступае ў Міністэрства аховы здароўя на прамыя і гарачыя лініі ў выглядзе зваротаў. І менавіта гэтыя напрамкі становяцца, скажам так, краевугольным каменем у фарміраванні карэкціруючых мер у ахове здароўя любога рэгіёну, у тым ліку і Магілёўскай вобласці», – склала яна.
Завяршылася пасяджэнне ўрачыстай цырымоніяй уручэння ўзнагарод найлепшым супрацоўнікам і ўстановам аховы здароўя.
Юлія Таранава, фота Галіны Гаўрыловіч